Czym jest fracht morski?

Znaczenie pojęcia fracht morski jest niejednoznaczne, tym bardziej, iż z czasem nadbudowane nad nim zostało rozumienie potoczne, znacznie odbiegające od pierwotnego. Aby zrozumieć, z jakim zagadnieniem mamy do czynienia, najłatwiej jest sięgnąć do innego pojęcia: frachtowiec. Tym pojęciem określa się statek handlowy, który – pozostając w dyspozycji przewoźnika – zajmuje się transportem towarów drogą morską. Przekładając tę definicję na znaczenie słowa fracht, można stwierdzić, iż jest to przewożenie towarów drogą morską, za pomocą specjalnie przeznaczonego do tego celu statku handlowego, czyli frachtowca.

Mamy już definicję, czym jednak w praktyce jest fracht morski i jaką pełni rolę w procesie transportu towarów? Początkowo fracht oznaczał po prostu opłatę za transport morski ładunków, znaczenie pojęcia zostało rozszerzone dopiero w późniejszym czasie. Główną ideą jest każdorazowe ustalanie wysokości frachtu, w zależności od ilości (masy) załadunku oraz jego objętości. W zależności od specyfiki danego przewozu, można wynegocjować różne warunki: jeśli transport polega na pobieraniu ładunków od różnych producentów, a nasza lokalizacja znajduje się najdalej od miejsca dostawy, to o wiele bardziej korzystne finansowo będzie skorzystanie z tzw. zasady freight equalization polegającej na tym, iż wszyscy uczestnicy tego konkretnego transportu mają nałożoną jednakową opłatę frachtową, niezależnie od odległości miejsca załadunku od miejsca docelowego. Podstawową cechą frachtu jest więc brak stałej opłaty i indywidualne podejście do każdego zlecenia transportu.

Początkowo obowiązywała zasada mówiąca o tym, że fracht jest opłacany dopiero w chwili, gdy nieuszkodzony towar dociera na czas w ustalone miejsce. Transport morski jest jednak dość nieprzewidywalny, zbyt wiele czynników niezależnych od obsługi statku, może spowodować opóźnienia w transporcie, m.in. takim czynnikiem będzie zmienna pogoda i sztormy uniemożliwiające dalszą podróż. Zaczęto więc stosować różnorakie metody, które sprawią, iż nawet niezadowolony klient będzie musiał uiścić opłatę – często stosuje się płatności z góry, albo wprowadzana jest zaliczka frachtowa.

Jeśli planujemy transport drobnicowy i wiemy, iż nie będzie to przewóz pełnokontenerowy, to zanim zdecydujemy się na fracht morski, należy się dowiedzieć, czy nie jest naliczana dodatkowa opłata za niewykorzystaną ładowność statku. Jeśli taka opłata jest przewidziana, dobrze jest znaleźć jeszcze kogoś, kto zainteresowany będzie transportem morskim na tej samej trasie.

Oprócz opłat związanych z samym przewozem towarów, czeka nas jeszcze cała masa formalności związanych po pierwsze – z transportem międzynarodowym, a po drugie – z transportem drogą morską. Warto skorzystać z pomocy firmy transportowej zapewniającej kompleksową obsługę, w tym – obsługę celną przesyłek oraz organizacją przeładunków, czy magazynowanie.

Z czasem fracht zaczął w języku potocznym określać transport w ogóle, w tym także transport samochodowy i lotniczy.